Το «ποια διανομή Linux να βάλω;» είναι η πρώτη αγωνία κάθε αρχάριου. Αν ρωτήσεις στο internet, θα πάρεις δέκα διαφορετικές απαντήσεις. Η αλήθεια όμως είναι ότι δεν χρειάζεται να ξέρεις όλο το Linux. Αρκεί να κοιτάξεις λίγα, πολύ συγκεκριμένα πράγματα.
Παρακάτω θα δεις, με απλά λόγια, τι έχει σημασία για σένα που ξεκινάς τώρα.
1. Εύκολη και ασφαλής εγκατάσταση
Ως αρχάριος θέλεις εγκατάσταση τύπου «Επόμενο – Επόμενο – Τέλος».
Ψάξε διανομές που έχουν γραφικό εγκαταστάτη και σε καθοδηγούν βήμα-βήμα, χωρίς περίεργες επιλογές και μαύρα παράθυρα με εντολές. Τέτοιες είναι, για παράδειγμα, διανομές όπως:
Σου δείχνουν ξεκάθαρα πού να πατήσεις, αναγνωρίζουν τον δίσκο, τη γλώσσα, το πληκτρολόγιο και συνήθως προτείνουν τις σωστές ρυθμίσεις από μόνες τους.
Αντίθετα, διανομές όπως Arch ή Gentoo είναι για πιο προχωρημένους: θέλουν πολλές χειροκίνητες ρυθμίσεις και δεν είναι καλή ιδέα για πρώτο Linux.
2. Να είναι «έτοιμο» μόλις ανοίξει
Μετά την εγκατάσταση θέλεις να μπεις στο γραφικό περιβάλλον και να το χρησιμοποιήσεις. Χωρίς κυνήγι για drivers, ήχο, Wi-Fi, βίντεο κλπ.
Κοίτα λοιπόν αν η διανομή:
- Συνδέεται αμέσως στο Wi-Fi
- Έχει ήχο και εικόνα χωρίς να πειράξεις τίποτα
- Παίζει βίντεο και μουσική χωρίς να ψάχνεις codecs
- Έχει ήδη έναν browser, ένα πρόγραμμα γραφείου και έναν media player
Linux Mint και Ubuntu είναι κλασικά παραδείγματα «out-of-the-box» διανομών: τα βάζεις και δουλεύεις.
Άλλες, όπως Debian ή Fedora, μπορεί να χρειαστούν έξτρα βήματα για να παίξουν κάποια βίντεο ή για να δουλέψουν όλες οι συσκευές σου. Δεν είναι κακές, απλώς απαιτούν λίγο παραπάνω ψάξιμο.
3. Γνώριμο και απλό περιβάλλον εργασίας
Το περιβάλλον εργασίας (desktop environment) είναι αυτό που βλέπεις στην οθόνη: το μενού, η μπάρα, τα εικονίδια.
Για αρχή προτίμησε κάτι που να μοιάζει με αυτό που ήδη ξέρεις από Windows:
- Cinnamon (Linux Mint): έχει Start-μενού, taskbar και tray, θα νιώσεις αμέσως «σπίτι».
- GNOME (Ubuntu): πιο μοντέρνο, με μεγάλο launcher και απλό μενού εφαρμογών.
Το σημαντικό:
- Να βρίσκεις εύκολα τις ρυθμίσεις (ήχος, δίκτυο, οθόνη).
- Να μην σε μπερδεύουν τα μενού.
- Να υπάρχει ένα «Welcome» ή «Καλώς ήρθες» παράθυρο που σε βοηθά στα πρώτα βήματα.
Πολύ «ελαφριά» περιβάλλοντα (Xfce, LXQt) ή «τελείως χειροποίητα» (i3, Openbox) είναι δυνατά εργαλεία αλλά καλύτερα για αργότερα.
4. Εύκολη εγκατάσταση εφαρμογών
Ως αρχάριος δεν χρειάζεται να ανοίγεις τερματικό για να βάλεις ένα πρόγραμμα.
Προτίμησε διανομή που έχει γραφικό «App Store» (Software Center):
- Ανοίγεις το κατάστημα εφαρμογών.
- Βρίσκεις αυτό που θες (π.χ. «Firefox», «VLC», «Steam»).
- Πατάς «Install» και τελείωσες.
Ubuntu, Linux Mint, Zorin OS, elementary OS προσφέρουν τέτοιο περιβάλλον. Δεν σε απασχολούν «πακέτα», «dependencies» και περίεργα ονόματα.
Διανομές τύπου Arch βασίζονται κυρίως σε γραμμές εντολών και σε πιο προχωρημένα εργαλεία. Πάρα πολύ δυνατές, αλλά όχι αυτό που χρειάζεσαι στο πρώτο σου βήμα.
5. Φιλική κοινότητα και βοήθεια
Κάποια στιγμή κάτι δεν θα δουλέψει τέλεια. Το κλειδί τότε είναι η βοήθεια.
Όταν κοιτάς μια διανομή, έλεγξε:
- Υπάρχει ενεργό forum;
- Βρίσκεις πολλά αποτελέσματα στο Google / YouTube για απλές απορίες;
- Υπάρχουν οδηγοί στα ελληνικά ή έστω στα αγγλικά με εικόνες;
Διανομές όπως Ubuntu και Linux Mint έχουν τεράστια κοινότητα. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν κάθε πρόβλημα που θα συναντήσεις, κάποιος το έχει λύσει ήδη και υπάρχει οδηγός βήμα-βήμα.
6. Θες σταθερότητα ή «ό,τι πιο νέο»;
Για αρχάριο, προτεραιότητα πρέπει να είναι η σταθερότητα, που μεταφράζεται σε λιγότερες εκπλήξεις, λιγότερα σπασίματα μετά από update, και το σύστημα «απλά δουλεύει» για χρόνια.
Γι’ αυτό, εκδόσεις τύπου Ubuntu LTS, Linux Mint ή Debian Stable είναι πολύ καλή βάση, οι οποίες ενημερώνονται τακτικά αλλά χωρίς ακραίες αλλαγές.
Υπάρχουν και οι λεγόμενες rolling-release διανομές (π.χ. Arch, Manjaro), που έχουν πάντα τις πιο νέες εκδόσεις προγραμμάτων. Είναι ελκυστικές για power users, αλλά μπορεί καμιά φορά ένα update να χαλάσει κάτι. Κράτα τις στο πίσω μέρος του μυαλού σου για αργότερα.
Τελικά, τι να διαλέξεις;
Δεν υπάρχει «τέλεια» διανομή για όλους. Υπάρχει η σωστή για σένα σήμερα.
Για αρχή:
- Διάλεξε μία από τις κλασικά φιλικές επιλογές (π.χ. Ubuntu, Linux Mint, Zorin OS).
- Βάλ’ την, δούλεψέ την λίγες εβδομάδες.
- Αν δεν σου ταιριάξει, απλά δοκίμασε άλλη.
Το πιο σημαντικό δεν είναι να βρεις από την αρχή την «ιδανική» διανομή, αλλά να ξεκινήσεις να χρησιμοποιείς Linux. Μέσα από την χρήση θα μάθεις τι σου λείπει, τι σε βολεύει, και σιγά-σιγά θα φτάσεις στη διανομή που σου ταιριάζει πραγματικά.
Συντάκτης του άρθρου: Κυριάκος Οικονομίδης
Αν θέλεις να υποστηρίξεις την προσπάθεια μας και να βλέπεις καθημερινά νέα άρθρα με δωρεάν υλικό, μπορείς να το κάνεις με μια δωρεά στο Paypal
