Έστω και μία φορά στη ζωή σου, το ‘χεις σκεφτεί: «Ποιος έφτιαξε τα πάντα; Υπάρχει κάτι ανώτερο;». Αν ναι, δεν είσαι μόνος. Από τα βάθη των αιώνων μέχρι σήμερα, ο άνθρωπος αναρωτιέται, πιστεύει, προσκυνά, και ψάχνει απαντήσεις που τον ξεπερνούν. Αλλά γιατί; Τι είναι αυτό που μας σπρώχνει σε μια θρησκεία;
Το αγαπημένο κανάλι The Sceptic Theory στο YouTube δίνει μια ωραία
-και προσεκτικά διατυπωμένη- απάντηση μέσα από μια καθαρά ψυχολογική
ανάλυση. Χωρίς να προσπαθεί να αποδείξει ή να αμφισβητήσει κάτι, εξετάζει το
γιατί έχουμε την τάση να πιστεύουμε.
Ανασφάλεια και ανάγκη για εξήγηση
Ο εγκέφαλός μας μισεί το… άγνωστο. Θέλει εξηγήσεις. Από τη βροντή και την
αστραπή μέχρι την ίδια την ύπαρξή μας. Όταν δεν υπάρχει απάντηση,
δημιουργούμε μία. Και μια θεότητα -ή ένα ολόκληρο σύστημα πίστης- δίνει
κάποιες απαντήσεις που φέρνουν ηρεμία. Όταν όλα πάνε στραβά, το «υπάρχει
λόγος» παρηγορεί.
Το «Αόρατο Χέρι» που τακτοποιεί τα πάντα
Πολλοί ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι ο ανθρώπινος νους έχει την τάση να
προσωποποιεί το χάος. Όταν κάτι δεν το καταλαβαίνουμε (ένας κεραυνός,
μια ασθένεια, ο θάνατος), είναι πιο εύκολο να πούμε «το ήθελε ο Θεός»,
παρά «απλώς συνέβη». Έτσι νιώθουμε πως κάτι ή κάποιος έχει τον έλεγχο -
ακόμα κι όταν εμείς δεν έχουμε.
Η πίστη ως κοινωνική ενωτική ουσία
Οι θρησκείες δεν είναι μόνο ιδέες, είναι και κοινότητες. Μας ενώνουν
με άλλους ανθρώπους που πιστεύουν το ίδιο. Νιώθεις μέρος ενός συνόλου.
Αυτό προσφέρει ασφάλεια, ταυτότητα και σκοπό. Πολλές φορές, η πίστη
είναι περισσότερο για την ομάδα, παρά για τον θεό.
Η παιδική μας ηλικία και το «Γονεϊκό Σύμπλεγμα»
Σκέψου λίγο: μεγαλώνουμε με κάποιον γονιό που τα ξέρει όλα, μας
προστατεύει και μας μαθαίνει τι είναι σωστό και τι λάθος. Όταν
μεγαλώνουμε, αυτό το «μοντέλο» συνεχίζει να υπάρχει. Πολλοί
ψυχολόγοι πιστεύουν πως οι θρησκείες παίζουν ρόλο «γονέα» για την
ενήλικη ψυχή. Μας λένε τι είναι καλό, τι όχι, και υπόσχονται
προστασία.
Ο φόβος του τέλους
Αυτός κι αν είναι κλασικός λόγος. Ο φόβος του θανάτου και του κενού
που ακολουθεί είναι κάτι που η θρησκεία “πιάνει” από τη ρίζα. Η
υπόσχεση της μεταθανάτιας ζωής μάς κάνει να νιώθουμε ότι η ύπαρξή
μας έχει συνέχεια, πως δεν τελειώνουμε σε μια τελευταία ανάσα.
Το βίντεο που ακολουθεί από το The Sceptic Theory, δεν
προσπαθεί να σε πείσει ή να σε κάνει άπιστο. Απλώς σου βάζει έναν
καθρέφτη μπροστά και λέει: «Δες γιατί πιστεύεις». Κι αυτό είναι από
μόνο του τροφή για σκέψη - με ή χωρίς μεταφυσικά καρυκεύματα.
Συντάκτης του άρθρου: Κυριάκος Οικονομίδης
Αν θέλεις να υποστηρίξεις την προσπάθεια μας και να βλέπεις καθημερινά νέα άρθρα με δωρεάν υλικό, μπορείς να το κάνεις με μια δωρεά στο Paypal
